Sanskritkurs

31. Lektion 31

von Alois Payer

mailto:payer@payer.de

Zitierweise | cite as:

Payer, Alois <1944 - >: Sanskritkurs. -- 31. Lektion 31. -- Fassung vom 2009-01-05. --  URL: http://www.payer.de/sanskritkurs/lektion31.htm                                        

Erstmals hier publiziert: 2008-12-25

Überarbeitungen: 2009-01-05 [Verbesserungen]

Anlass: Lehrveranstaltungen 1980 - 1984

©opyright: Dieser Text steht der Allgemeinheit zur Verfügung. Eine Verwertung in Publikationen, die über übliche Zitate hinausgeht, bedarf der ausdrücklichen Genehmigung des Verfassers

Dieser Text ist Teil der Abteilung Sanskrit  von Tüpfli's Global Village Library

Falls Sie die diakritischen Zeichen nicht dargestellt bekommen, installieren Sie eine Schrift mit Diakritika wie z.B. Tahoma.

Die Devanāgarī-Zeichen sind in Unicode kodiert. Sie benötigen also eine Unicode-Devanāgarī-Schrift.

Lektion 31

Übersicht

• 1. Die 7. Präsensklasse (रुधादि = "रुध् u.s.w.")
• 2. Wortliste
• 3. Übung

1. Die 7. Präsensklasse (रुधादि = "रुध् u.s.w.")

Beispiele:

युज् 7U "verbinden, anschirren"

		Parasmaipada	Ātmanepada
Indikativ
	3. sg.	युनक्ति yu-na-j + -ti	युङ्क्ते yu + n + j + te (vor Guttural im Wortinnen werden Nasale durch -ṅ- ersetzt)
	3. pl.	युञ्जन्ति yu + n + j-anti	युञ्जते yu + n + j-ate
Optativ
	3. sg.	युञ्ज्यात् yu + n + j-yā-t	युञ्जीत yu + n + j-ī-ta
	3. pl.	युञ्ज्युर् yu + n + j-y-ur	युञ्जीरन् yu + n + j-ī-ran
Partizip Präsens		युञ्जन्त्- yu + n + j-ant- fem.: युञ्जती yu + n + j-at-ī

रुध् 7U "stoppen, zum Stillstand bringen"

Beispiel:

भञ्ज्  7P "brechen

• Indikativ Präsens
  • 3.sg.P. भनक्ति (bha-na + j + ti)
  • 3.pl.P. भञ्जन्ति (bha + n + j-anti)
• Futur: भङ्क्ष्यति (bha + n + j + sya + ti)
• Passiv: भज्यते (entwerder aus ursprünglicher Wurzel भज् oder aus *bhñj-ya-te)
• PPP: भग्न (evtl. aus *bhñj + na)

2. Wortliste

युज् 7U युनक्ति : anschirren, anjochen, anspannen, befestigen ; Ā auch: sich anspannen (= sich anstrengen), sich verbinden mit, sich konzentrieren auf (Lokativ, सप्तमी)

Fut. योक्ष्यति
Pass. युज्यते
Kaus. योजयति
PPP युक्त
Inf. योक्तुम्

davon:

युग n.: Joch, Paar, Weltzeitalter (es gibt vier Weltzeitalter:

1. कृत
2. त्रेता
3. द्वापर
4. कलि

Das कलियुग begann um 3102 v. Chr., dem Jahr des  महाभारत-Krieges. Näheres bei Basham, Wonder S. 323)

योग m.: "Anschirrung, Anspannung", Anstrengung, Verbindung, Yoga (siehe dazu Basham, Wonder S. 327ff.)

Abb.: योगः
[Bildquelle: http://www.flickr.com/photos/wricontest/294029791/. -- Zugriff am 2008-12-25. -- Creative Commons Lizenz (Namensnennung)]

रुध् 7U रुणद्धि : stoppen, zum Stillstand bringen, zurückhalten = einschließen, verdecken

Fut. रोत्स्यति
Pass. रुध्यते
Kaus. रोधयति
PPP रुद्ध
Inf. रोद्धुम्

छिद् 7U छिनत्ति : abschneiden

Fut. छेत्स्यति
Pass. छिद्यते
Kaus. छेदयति
PPP छिन्न
Inf. छेत्तुम्

भञ्ज्  7P भनक्ति : (etwas) zerbrechen

Fut. भङ्क्ष्यति
Pass. भज्यते
PPP भग्न

अञ्ज् 7P अनक्ति : salben, beschmieren

Fut. अङ्क्ष्यति । अञ्जिष्यति
Pass. अज्यते
Kaus. अञ्जयति
PPP अक्त
Inf. अञ्जितुम् । अङ्क्तुम्

अञ्ज् +  वि 7Ā व्यङ्क्ते : auseinanderschmieren = sich schminken, sich unterschieden machen

PPP व्यक्त : unterschieden, entfaltet

davon

व्यञ्जन n.: Unterscheidungsmittel = Schminke, Gewürz, Kennzeichen, Konsonant (das, wodurch die Bedeutungen unterschieden werden)

Abb.: व्यञ्जनम्
Vorbereitung zum Kathakali-Tanz = കഥകളി, Kochi = കൊച്ചി
[Bildquelle: winchrisabi. -- http://www.flickr.com/photos/winchrisabi/181399508/. -- Zugriff am 2008-12-25. --  Creative Commons Lizenz (Namensnennung)]

भिद् 7U भिनत्ति : spalten

Fut. भेत्स्यति
Pass. भिद्यते
Kaus. भेदयति
PPP भिन्न
Inf. भेत्तुम्

भुज् 7U भुनक्ति : genießen (z.B. Essen ; "die Erde genießen" = die Erde beherrschen)

Fut. भोक्ष्यति
Pass. भुज्यते
Kaus. भोजयति
PPP भुक्त
Inf. भोक्तुम्

davon

भोग m.: Genuss, Essen, Lust, Nutzen, Steuer, Abgabe

बन्ध् 9P बध्नाति (!): binden, anbinden

Fut. भन्त्स्यति
Pass. बध्यते
Kaus. बन्धयति
PPP बद्ध
Inf. बन्द्धुम्

davon:

बन्धन n.: Binden, Fessel

ज्ञा + प्र 9U प्रजानाति : erkennen, verstehen

davon:

प्रज्ञा f.: Weisheit, Erkenntnis

Abb.: Aus einem प्रज्ञापारमिता-Manuskript
[Bildquelle: zeno.org. -- gemeinfrei]

भू + सम् 1P सम्भवति : entstehen, existieren

शरीर n.: Leib, Körper

3. Übung

A) Übersetzen Sie folgende Sätze und lösen Sie die Komposita auf:

प्रज्ञा दुःखसम्भवं रुन्ध्यादिति बुद्धिमानार्यबुद्धमार्गेण गच्छेत् ॥१॥

शस्त्राणि शरीरमेव छिन्दन्ति जीवस्तु न म्रियत इति भगव्द्गीतायां भगवतोच्यते ॥२॥

Abb.: शस्त्राणि शरीरमेव छिन्दन्ति जीवस्तु न म्रियत इति भगव्द्गीटायां भगवतोच्यते
"Tanks of 18th Cavalry (Indian Army) on the move during the 1965 Indo-Pak War."
[Bildquelle: Hari Singh Deora / Wikipedia. -- Public domain]

बुद्ध्या युक्तो दुःखान्मुच्यते तस्मान्मोक्षमिच्छन्नरो योगेन युञ्जीत ॥३॥

पुत्रो जातो बन्धनं जातमिति सुगतो मत्वा कुलबन्धनं भिनत्ति । ततो भग्नबन्धो मोक्षनयन्तीं प्रज्ञामाप्तुमर्हति ॥४॥

Abb.: राहुलो जातो बन्धनं जातम् (इति गौतमबोधिसत्त्वः)
राहुल, der Sohn Buddhas, Laos
[Bildquelle: Sacca / Wikipedia. GNU FDLicense]

समोहः स्वन्नानि च सुरूपाश्च भुङ्क्ते वीतमोहस्त्वन्नं च सम्पन्नरूपशरीरां च न लुभ्यति । स हि लोभं च क्रोधं च रुणद्धि प्रज्ञायां च युङ्क्ते ॥५॥

B) Bilden Sie zu folgenden Wurzeln der 7. Klasse alle 3. Personen Singular und Plural, P und Ā, des Indikativ und Optativ Präsens:

१. छिद्

२. भिद्

३. भुज्

४. अञ्ज् (nur P)

५. भञ्ज् (nur P)

Zu Lektion 32