नामलिङ्गानुशासनम्
Zitierweise | cite as: Amarasiṃha <6./8. Jhdt. n. Chr.>: Nāmaliṅgānuśāsana (Amarakośa) / übersetzt von Alois Payer <1944 - >. -- 2. Dvitīyaṃ kāṇḍam. -- 4. vanauṣadhivargaḥ I. -- Fassung vom 2011-01-22. -- URL: http://www.payer.de/amarakosa/amara204.htm
Erstmals hier publiziert: 2010-10-05
Überarbeitungen: 2011-01-22 [Verbesserungen] ; 2010-12-31 [Verbesserungen] ; 2010-12-15 [Ergänzungen] ; 2010-11-28 [Ergänzungen] ; 2010-11-03 [Verbesserungen] ; 2010-10-29 [Ergänzungen]
©opyright: Creative Commons Lizenz (Namensnennung, keine kommerzielle Nutzung, share alike)
Dieser Text ist Teil der Abteilung Sanskrit von Tüpfli's Global Village Library
Meinem Lehrer und Freund Prof. Dr. Heinrich von Stietencron in Dankbarkeit gewidmet. |
In memoriam
William Roxburgh (1751 – 1815) Vater der Botanik Indiens |
Falls Sie die diakritischen Zeichen nicht dargestellt bekommen, installieren Sie eine Schrift mit Diakritika wie z.B. Tahoma.
Die Devanāgarī-Zeichen sind in Unicode kodiert. Sie benötigen also eine Unicode-Devanāgarī-Schrift.
Bei der Identifikation der lateinischen Pflanzennamen folge ich, wenn immer es möglich ist:
Bhāvamiśra <16. Jhdt.>: Bhāvaprakāśa of Bhāvamiśra : (text, English translation, notes, appendences and index) / translated by K. R. (Kalale Rangaswamaiah) Srikantha Murthy. -- Chowkhamba Varanasi : Krishnadas Academy, 1998 - 2000. -- (Krishnadas ayurveda series ; 45). -- 2 Bde. -- Enthält in Bd. 1 das SEHR nützliche Lexikon (nigaṇṭhu) Bhāvamiśras.
Pandey, Gyanendra: Dravyaguṇa vijñāna : materia medica-vegetable drugs : English-Sanskrit. -- 3. ed. -- Varanasi : Chowkhamba Krishnadas Academy, 2005. -- 3 Bde. ; 23 cm. -- ISBN: 81-218-0088-9 (set)
Wo möglich, erfolgt die aktuelle Benennung von Pflanzen nach:
Zander, Robert <1892 - 1969> [Begründer]: Der große Zander : Enzyklopädie der Pflanzennamen / Walter Erhardt ... -- Stuttgart : Ulmer, ©2008. -- 2 Bde ; 2103 S. -- ISBN 978-3-8001-5406-7.
WARNUNG: dies ist
der Versuch einer Übersetzung und Interpretation eines altindischen Textes. Die
Bestimmung der Pflanzennamen beruht weitgehend auf Vermutungen kompetenter
Āyurvedaspezialisten.
1. aṭavy araṇyaṃ vipinaṃ gahanaṃ kānanaṃ vanam mahāraṇyam araṇyānī gṛhārāmās tu niṣkuṭāḥ अटव्य् अरण्यं विपिनं गहनं काननं वनं । [Bezeichnungen für Wald sind:]
Ein großer Wald heißt अरण्यानी f.: Wildnis, Wald, Waldgöttin. Haus-Lustgärten (गृहाराम m.) heißen निष्कुत m.: Hain. |
Abb.: Natürliche Vegetation Indiens
[Bildquelle: Amog / Wikimedia. --
Creative Commons
Lizenz (Namensnennung, share alike)]
Abb.: अटव्यः । Shimoga district -
ಶಿವಮೊಗ್ಗ, Karnataka
[Bildquelle:
Masood
Ahmed. --
http://www.flickr.com/photos/voyageonwheels/2636753974/. -- Zugriff am
2010-10-01. --
Creative
Commons Lizenz (Namensnennung, keine kommerzielle Nutzung, keine
Bearbeitung)]
Abb.: अरण्यम् । Chilapata forest, Jalpaiguri district -
জলপাইগুড়ি জেলা, West Bengal
[Bildquelle:
Jayanta
Debnath. --
http://www.flickr.com/photos/jkdsphotography/3288736966/. -- Zugriff am
2010-10-01. --
Creative Commons Lizenz (Namensnennung)]
Abb.: गहनम् । Bandipur National Park - ಬಂಡಿಪುರ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಉದ್ಯಾನವನ,
Karnataka
[Bildquelle:
Harsha
K R. --
http://www.flickr.com/photos/mynameisharsha/3194147518/. -- Zugriff am
2010-10-01. --
Creative Commons Lizenz (Namensnennung, share alike)]
Abb.: काननम् । Ranthambore National Park - रणथम्भौर राष्ट्रीय
अभ्यारण्य, Rajasthan
[Bildquelle:
Mark
Bold. --
http://www.flickr.com/photos/markbold/191146567/. -- Zugriff am 2010-10-01.
-- Creative Commons
Lizenz (Namensnennung)]
Abb.: वनम् । Bandipur National Park - ಬಂಡಿಪುರ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಉದ್ಯಾನವನ,
Karnataka
[Bildquelle: Dineshkannambadi /
Wikipedia. -- GNU FDLicense]
Abb.: अरण्यानी ।
Parvati Valley, Himachal Pradesh
[Bildquelle: sabamonin. --
http://www.flickr.com/photos/sabamonin/4987939584/. -- Zugriff am
2010-10-01. --
Creative
Commons Lizenz (Namensnennung, keine kommerzielle Nutzung, share alike)]
Erläuterungen:
Heute unterscheidet man 16 verschiedene Typen von Wäldern in Indien:
wet evergreen forest - tropischer immergrüner Regenwald
semi-evergreen forest - tropischer teilweise immergrüner Wald
dry evergreen forest - tropischer immergrüner Trockenwald
moist deciduous forest - tropischer laubabwerfender Regenwald
dry deciduous forest - tropischer laubabwerfender Trockenwald
littoral and swamp forest - Küsten- und Sumpfwald (Mangrovenwald)
thorn scrub forest - Dornbuschwald
broad leaved forest - Laubwald
pine forest - Nadelwald
dry montane subtropical evergreen forest - trockener subtropischer immergrüner Bergwald
dry temperate montane forest - trockener Bergwald mit gemäßigtem Klima
moist temperate montane forest - feuchter Bergwald mit gemäßigtem Klima
wet temperate montane forest - naßer Bergwald mit gemäßigtem Klima
sub-alpine forest - sub-alpiner Wald
dry alpine forest - trockener alpiner Wald
moist alpine forest - feuchter alpiner Wald
2. a./b. ārāmaḥ syād upavanaṃ kṛtrimaṃ vanam eva yat आरामः स्याद् उपवनं कृत्रिमं वनम् एव यत् ।२ क। Ein künstlicher Wald heißt:
|
2. c./d. amātya-gaṇikā-gehopavane vṛkṣavāṭikā Einen Hain beim Haus von Ministern oder Huren nennt man वृक्षवाटिका f.: Baumgarten |
3. a./b. pumān ākrīḍa udyānaṃ rājñaḥ sādhāraṇaṃ vanam syād etad eva pramada-vanam antaḥpuro-citam पुमान् आक्रीड उद्यानं राज्ञः साधारणं वनम् ।
Ein königlicher Park, an dem sich nur das Harem erfreuen kann, heißt प्रमदवन n.: (privater königlicher) Lusthain. |
Abb.: उद्यानम् । Lodhi Gardens - लोधी बाग़, لودھی باغ, Delhi, 15.
Jhdt. n. Chr.
[Bildquelle:
Jörg
Haas. --
http://www.flickr.com/photos/joerghaas/3689073247/. -- Zugriff am
2010-10-01. -- Creative
Commons Lizenz (Namensnennung, keine kommerzielle Nutzung)]
Abb.: प्रमदवनम् ।
4. a./b. vīthy ālir āvaliḥ paṅktiḥ śreṇī lekhās tu rājayaḥ वीथ्य् आलिर् आवलिः पङ्क्तिः श्रेणी लेखास् तु राजयः ।४ क। [Bezeichnungen für Linie / Reihe sind:]
[Bezeichnungen für eine kontinuierliche Linie1 / einen Strich sind:]
|
Abb.: वीथी । Bangalore -
ಬೆಂಗಳೂರು, Karnataka
[Bildquelle:
Asha
Susan. --
http://www.flickr.com/photos/ashasusan/3469871353/. -- Zugriff am
2010-10-02. --
Creative Commons Lizenz (Namensnennung, keine Bearbeitung)]
Erläuterungen
1 kontinuierliche Linie
"A continuous line. Some make these synonymous with the preceding." (Colebrooke z. St.)
4. c./d. vanyā vanasamūhe syād
aṅkuro 'bhinavodbhidi वन्या वनसमूहे स्याद्
अङ्कुरो
ऽभिनवोद्भिदि
॥४ ख॥ |
Abb.: वन्या । Shola grasslands, Kudremukh (ಕುದುರೆಮುಖ)
National Park, Karnataka
[Bildquelle: wildxplorer. --
http://www.flickr.com/photos/krayker/2635903608/. -- Zugriff am 2010-10-02.
-- Creative Commons
Lizenz (Namensnennung)]
4. c./d. vanyā vanasamūhe syād aṅkuro 'bhinavodbhidi वन्या वनसमूहे स्याद् अङ्कुरो ऽभिनवोद्भिदि ॥४ ख॥ Ein ganz neuer Spross (अभिनवोद्भिद् m.) heißt अङ्कुर m.: Schössling, Sämling, Spross, Warze. |
Abb.: अङ्कुरः । Mango
- Mangifera indica L., Kolkata -
কলকাতা
[Bildquelle: Biswarup Ganguly / Wikimedia.
-- GNU FDLizenz]
5. vṛkṣo mahīruhaḥ śākhī viṭapī pādapas taruḥ anokahaḥ kuṭaḥ śālaḥ palāśī dru-drumāgamāḥ वृक्षो महीरुहः शाखी विटपी पादपस् तरुः । अनोकहः कुटः शालः पलाशी द्रु-द्रुमागमाः ॥५॥ [Bezeichnungen für Baum sind:]
|
Abb.: महीरुहः । Tamarinde - Tamarindus indica L., Indien
[Bildquelle: Pratheepps
/ Wikipedia. --
Creative Commons Lizenz (Namensnennung)]
Abb.: शाखी । Hampi - ಹಂಪೆ,
Karnataka
[Bildquelle:
Kevin
Silberman. --
http://www.flickr.com/photos/kds1505/12419256/. -- Zugriff am 2010-10-02. --
Creative Commons Lizenz
(Namensnennung, keine kommerzielle Nutzung)]
Abb.: विटपी । Bangalore -
ಬೆಂಗಳೂರು,
Karnataka
[Bildquelle:
Chris Conway,
Hilleary Osheroff. --
http://www.flickr.com/photos/chrisandhilleary/187387383/. -- Zugriff am
2010-10-02. --
Creative Commons Lizenz (Namensnennung, share alike)]
Abb.: पादपः । Rajasthan
[Bildquelle: lapidim. --
http://www.flickr.com/photos/lapidim/43756312/. -- Zugriff am 2010-10-02. --
Creative Commons Lizenz
(Namensnennung, keine kommerzielle Nutzung)]
Abb.: शालः ।
Salbaum - Shorea robusta Gaertn f., Kushinagara -
कुशीनगर, U. P.
[Bildquelle:
Tetsuro
Yoshida. --
http://www.flickr.com/photos/tetsuro/4235771133/. -- Zugriff am 2010-10-02.
-- Creative
Commons Lizenz (Namensnennung, keine kommerzielle Nutzung, share alike)]
Abb.: पलाशी । Tamhini Ghat, Maharashtra
[Bildquelle: Harshad
Sharma. --
http://www.flickr.com/photos/harshadsharma/707038643/. -- Zugriff am
2010-10-02. -- Creative
Commons Lizenz (Namensnennung, keine kommerzielle Nutzung)]
Abb.: द्रवः । Dandeli - ದಾಂಡೇಲಿ, Karnataka
[Bildquelle: Anks. --
http://www.flickr.com/photos/anks/3310408465/. -- Zugriff am 2010-10-02. --
Creative Commons
Lizenz (Namensnennung, share alike)]
Abb.: अगमः । Parvati Valley, Himachal Pradesh
[Bildquelle: Jason. --
http://www.flickr.com/photos/jasonunbound/98030003/. -- Zugriff am
2010-10-02. -- Creative
Commons Lizenz (Namensnennung, keine kommerzielle Nutzung)]
6. a./b. vānaspatyaḥ phalaiḥ puṣpāt tair apuṣpād vanaspatiḥ वानस्पत्यः फलैः पुष्पात् तैर् अपुष्पाद् वनस्पतिः ।६ क। Ein Baum mit Früchten aufgrund von Blüte heißt वानस्पत्य m.: vom Baum kommend, hölzern, Baum, Fruchtbaum (mit augenfälligen Blüten), Baumfrucht.1 Ein Baum mit Früchten ohne Blüte heißt वनस्पति m.: "Fürst des Waldes", Baum, Stamm, Balken, Holz; Baum, der Früchte trägt ohne (augenfällige) Blüten.1 |
Erläuterungen:
1 वानस्पत्य m., वनस्पति m.
Obwohl diese Unterscheidung klingt wie die botanische Unterscheidung zwischen Blütenpflanzen (Bedecktsamer, Magnoliopsida) und Nacksamern (Gymnospermae), stimmt sie dennoch nicht damit überein. Zu vanaspati werden nämlich z.B. Ficus-Arten gerechnet, die botanisch zu den Blütenpflanzen gehören, deren Blüten aber völlig unscheinbar sind. Colebrooke nennt aufgrund von Kommentaren Bread-fruit (vermutlich ist Jack-fruit gemeint, da dies der in Indien beheimatete Brotfruchtbaum ist). Die Blüten des Jackfruchtbaums (Artocarpus heterophyllus Lam.) sind als solche schwer erkennbar.
Abb.: वनस्पतिः । Blüten des Jackfruchtbaums - Artocarpus
heterophyllus Lam., links: weibliche Blüte, rechts männliche Blüte
[Bildquelle: I likE plants. --
http://www.flickr.com/photos/i_like_plants/3247854045/. -- Zugriff am
2010-10-02. --
Creative Commons Lizenz (Namensnennung)]
6. c./d.
oṣadhyaḥ phalapākāntāḥ syur
avandhyah phalegrahiḥ ओषध्यः फलपाकान्ताः स्युर् अवन्ध्यः फलेग्रहिः ॥६ ख॥ Pflanzen, die nach der Reifung der Früchte absterben, heißen ओषधि f.: Kraut, Heilkraut, Pflanze |
Abb.: ओषधिः । Wilde Mungbohne - Vigna radiata (L.) R. Wilczek
[Bildquelle: dinesh_valke. --
http://www.flickr.com/photos/dinesh_valke/2878659057/. -- Zugriff am
2010-10-02. --
Creative
Commons Lizenz (Namensnennung, keine kommerzielle Nutzung, share alike)]
6. c./d.
oṣadhyaḥ phalapākāntāḥ syur avandhyah phalegrahiḥ 7. a./b. vandhyo 'phalo 'vakeśī ca phalavān phalinaḥ phalī ओषध्यः फलपाकान्ताः स्युर्
अवन्ध्यः फलेग्रहिः ॥६ ख॥ [Bezeichnungen für fruchtbar sind:]
[Bezeichnungen für unfruchtbar sind:]
[Bezeichnungen für fruchttragend sind:]
|
Abb.: फली । Mädchen, Affe und Mango-Baum, 9. Jhdt. n. Chr.
[Bildquelle:
Mary
Harrsch. --
http://www.flickr.com/photos/mharrsch/4128869917/. -- Zugriff am 2010-10-02.
-- Creative
Commons Lizenz (Namensnennung, keine kommerzielle Nutzung, share alike)]
7. c./d.
praphullotphulla-saṃphulla-vyākośa-vikaca-sphuṭāḥ 8. a./b. phullaś caite vikasite syur avandhyādayas triṣu प्रफुल्लोत्फुल्ल-संफुल्ल-व्याकोश-विकच-स्फुताः ॥७
ख॥ Bezeichnungen für aufgeblüht (विकसित 3) sind:
Die Wörter ab avandhya (6. c./d.) sind Adjektive. |
Abb.: प्रफुल्लः । Oleander - Nerium oleander L.
[Bildquelle: dinesh_valke. --
http://www.flickr.com/photos/dinesh_valke/323896236/. -- Zugriff am
2010-10-02. --
Creative
Commons Lizenz (Namensnennung, keine kommerzielle Nutzung, keine
Bearbeitung)]
8. c./d.
sthāṇur vā nā dhruvaḥ śaṅkur
hrasvaśākhāśiphaḥ kṣupaḥ स्थाणुर् वा ना ध्रुवः शङ्कुर्
ह्रस्वशाखाशिफः क्षुपः
॥८ ख॥
|
Abb.: स्थाणवः । Bei der Rodung für Schwendbau (shifting
cultivation) lässt man die schwer zu entfernenden Baumstümpfe wie Pfosten
stehen. Reisernte bei Karen -
กะเหรี่ยง, Huay Tong Kaw, Mae Hong
Son Provinz - จังหวัดแม่ฮองสอน,
Thailand
[Bildquelle: University of Denver. --
http://www.flickr.com/photos/uofdenver/4385452936/. -- Zugriff am
2010-10-04. --
Creative
Commons Lizenz (Namensnennung, keine kommerzielle Nutzung, share alike)]
8. c./d.
sthāṇur vā nā dhruvaḥ śaṅkur hrasva-śākhā-śiphaḥ kṣupaḥ स्थाणुर् वा ना ध्रुवः शङ्कुर् ह्रस्वशाखाशिफः क्षुपः ॥८ ख॥ Ein Baum mit kurzen Zweigen und Wurzeln heißt क्षुप m.: Strauch, Busch |
Abb.: क्षुपः । Gnidia glauca
(Fresen.) Gilg from Cameroon - Fish
poison bush
[Bildquelle: dinesh_valke. --
http://www.flickr.com/photos/dinesh_valke/3128041164/. -- Zugriff am
2010-10-04. --
Creative
Commons Lizenz (Namensnennung, keine kommerzielle Nutzung, keine
Bearbeitung)]
9. aprakāṇḍe stamba-gulmau vallī tu vratatir latā latā pratāninī vīrud gulminy ulapa ity api अप्रकाण्डे स्तम्ब-गुल्मौ वल्ली तु व्रततिर् लता Eine Pflanze ohne Stamm (Staude) heißt:
|
9. aprakāṇḍe stamba-gulmau vallī tu vratatir latā latā pratāninī vīrud gulminy ulapa ity api अप्रकाण्डे स्तम्ब-गुल्मौ
वल्ली तु व्रततिर् लता [Bezeichnungen für Ranke, Liane sind:]
Eine weitläufige Ranke heißt
|
Abb.: लताः । Delhi
[Bildquelle:
Pranav
Singh. --
http://www.flickr.com/photos/pranavsingh/999580726/. -- Zugriff am
2010-10-04. --
Creative
Commons Lizenz (Namensnennung, keine kommerzielle Nutzung, share alike)]
Abb.: वल्ली । Piper betle L. - Betelpfeffer, Jaflong -
জফলং, Sylhet Division - সিলেট বিভাগ,
Bangladesh
[Bildquelle: Md. Shahnoor Habib / Wikimedia. -- GNU FDLicense]
Abb.: गुल्मिनी । Argyreia nervosa - Elephant creeper -
Holzrose
[Bildquelle:
dinesh_valke. --
http://www.flickr.com/photos/dinesh_valke/2852875639/. -- Zugriff am
2010-10-04. --
Creative
Commons Lizenz (Namensnennung, keine kommerzielle Nutzung, keine
Bearbeitung)]
10. a./b. nagādyāroha ucchrāya utsedhaś cocchrayaś ca saḥ नगाद्यारोह उच्छ्राय उत्सेधश् चोच्छ्रयश् च सः ।१० क। Die Höhe (आरोह m.) eines Berges usw. heißt:
|
10. c./d.
astrī prakāṇḍaḥ skandhaḥ syān mūlāc chākhāvadhis taroḥ अस्त्री प्रकाण्डः स्कन्दः स्यान् मूलाच् छाखावधिस् तरोः ॥१० ख॥ Der Teil eines Baums von der Wurzel bis zu den Ästen heißt प्रकाण्ड m., n.: Baumstamm |
Abb.: प्रकाण्डाः
। bei Darjeeling - দার্জিলিং, West Bengal
[Bildquelle: dee_gee. --
http://www.flickr.com/photos/dee_gee/214997280/. -- Zugriff am 2010-10-04.
-- Creative
Commons Lizenz (Namensnennung, keine kommerzielle Nutzung, keine
Bearbeitung)]
11. a./b. same śākhā-late skandhaśākhā-śāle śiphā-jaṭe समे शाखा-लते स्कन्धशाखा-शाले शिफा-जटे ।११ क। [Bezeichnungen für Ast / Zweig sind:]
[Bezeichnungen für Hauptäste sind:]
|
Abb.: लताः । Ficus benghalensis L. - Banyan, Rishi
Valley School, bei Madanapalle - మదనపల్లె,
Andhra Pradesh
[Bildquelle: Sistak. --
http://www.flickr.com/photos/94801434@N00/4473412969/. -- Zugriff am
2010-10-04. --
Creative Commons Lizenz (Namensnennung, share alike)]
11. a./b. same śākhālate skandhaśākhāśāle śiphā-jaṭe समे शाखा-लते स्कन्धशाखाशाले शिफा-जटे ।११ क। [Bezeichnungen für fasrige Wurzel sind:]
|
Abb.: जटा । United
Kingdom
[Bildquelle: geographyalltheway.com. --
http://www.flickr.com/photos/geographyalltheway_photos/344528369/. --
Zugriff am 2010-10-04. --
Creative Commons
Lizenz (Namensnennung)]
11. c./d.
śākhāśiphāvarohaḥ syān mūlāc cāgraṃ gatā latā शाखाशिफावरोहः स्यान् मूलाच् चाग्रं गता लता ॥११ ख॥ Eine faserige Wurzel, aus einem Ast kommt, heißt अवरोह m.: Luftwurzel Eine Luftwurzel, die von der Wurzel zur Spitze geht, heißt लता f.: Liane, Ranke, Perlenschnur, rankes Mädchen |
Abb.: अवरोहः । Ficus benghalensis
L. - Banyan, Indien
[Bildquelle:
Vivek
Thakyal. --
http://www.flickr.com/photos/vivekthakyal/4108811655/. -- Zugriff am
2010-10-04. -- Creative
Commons Lizenz (Namensnennung, keine kommerzielle Nutzung)]
12. a./b. śiro 'graṃ śikharaṃ vā nā
mūlaṃ budhno 'ṅghrināmakaḥ शिरो ऽग्रं शिखरं वा ना मूलं बुध्नो 'ङ्घ्रिनामकः ।१२ क। [Bezeichnungen für Baumwipfel sind:]
|
Abb.: अग्रम् । Dharamsala -
धर्मशाला,
Himachal Pradesh
[Bildquelle:
Logan
Krochalis. --
http://www.flickr.com/photos/thisislolo/4130096885/. -- Zugriff am
2010-10-04. --
Creative
Commons Lizenz (Namensnennung, keine kommerzielle Nutzung, keine
Bearbeitung)]
12. a./b. śiro
'graṃ śikharaṃ vā nā mūlaṃ
budhno 'ṅghrināmakaḥ शिरो ऽग्रं शिखरं वा ना मूलं बुध्नो ऽङ्घ्रिनामकः ।१२ क। [Bezeichnungen für Wurzel / Fuß des Baumes sind:]
|
Abb.: मूलम् । Indien
[Bildquelle:
Tilman Cornelius
Dette. --
http://www.flickr.com/photos/tilcor/1995489418/. -- Zugriff am 2010-10-04.
-- Creative
Commons Lizenz (Namensnennung, keine kommerzielle Nutzung, share alike)]
12. c./d.
sāro majjā nari tvak strī valkaṃ valkalam astriyām सारो मज्जा नरि त्वक् स्त्री वल्कं वल्कलम्
अस्त्रियाम् ॥१२ ख॥
|
Abb.: मज्जा ।
[Bildquelle:
MIT
OpenCourseWare. --
http://www.flickr.com/photos/mitopencourseware/3048321636/. -- Zugriff am
2010-10-04. --
Creative
Commons Lizenz (Namensnennung, keine kommerzielle Nutzung, share alike)]
12. c./d. sāro majjā nari tvak strī valkaṃ valkalam astriyām सारो मज्जा नरि त्वक् स्त्री वल्कं वल्कलम् अस्त्रियाम् ॥१२ ख॥ [Bezeichnungen für Rinde / Bast sind:]
|
Abb.: त्वक् । Terminalia
elliptica Willd. - Crocodile Bark, Indien
[Bildquelle:
dinesh_valke. --
http://www.flickr.com/photos/dinesh_valke/2661321272/. -- Zugriff am
2010-10-04. --
Creative
Commons Lizenz (Namensnennung, keine kommerzielle Nutzung, keine
Bearbeitung)]
13. a./b. kāṣṭhaṃ dārv indhanaṃ tv edha idhmam edhaḥ samit striyām काष्ठं दार्व् इन्धनं त्व् एध इध्मम् एधः समित् स्त्रियाम् ।१३ क। [Bezeichnungen für Holz sind:]
[Bezeichnungen für Brennholz sind:]
|
Abb.: इन्धनम् ।
[Bildquelle:
Benjamin
B. --
http://www.flickr.com/photos/andifeelfine/2406699119/. -- Zugriff am
2010-10-04. --
Creative
Commons Lizenz (Namensnennung, keine kommerzielle Nutzung, keine
Bearbeitung)]
13. c./d.
niṣkuhaḥ koṭaraṃ vā nā
vallarir mañjariḥ striyau निष्कुहः कोटरं वा ना वल्लरिर् मञ्जरिः स्त्रियौ ॥१३ ख॥ [Bezeichnungen für Baumhöhle sind:]
|
Abb.: निष्कुहः । Hampi - ಹಂಪೆ,
Karnataka
[Bildquelle: thaths. --
http://www.flickr.com/photos/thaths/862012190/. -- Zugriff am 2010-10-04. --
Creative Commons Lizenz
(Namensnennung, keine kommerzielle Nutzung)]
13. c./d. niṣkuhaḥ koṭaraṃ vā nā vallarir mañjariḥ striyau निष्कुहः कोटरं वा ना वल्लरिर् मञ्जरिः स्त्रियौ ॥१३ ख॥ [Bezeichnungen für sind:]
|
Abb.: मञ्जरिः ।
Cassia fistula L. - Röhren-Kassie - Golden Shower Tree, Indien
[Bildquelle: dinesh_valke. --
http://www.flickr.com/photos/dinesh_valke/478765341/. -- Zugriff am
2010-10-04. --
Creative
Commons Lizenz (Namensnennung, keine kommerzielle Nutzung, keine
Bearbeitung)]
14. a./b. patraṃ palāśaṃ chadanaṃ dalaṃ parṇaṃ chadaḥ pumān पत्रं पलाशं छदनं दलं पर्णं छदः पुमान् ।१४ क। [Bezeichnungen für Blatt sind:]
|
Abb.: पत्रम् । Blätter von Betelpfeffer (Piper betle L.)
zur Bereitung von पान, Hyderabad - హైదరాబాద్
-
حیدرآباد, Andhra Pradesh
[Bildquelle:
McKay
Savage. --
http://www.flickr.com/photos/mckaysavage/3920989556/. -- Zugriff am
2010-10-05. --
Creative Commons Lizenz (Namensnennung)]
Erläuterungen:
1 पलाश n., पर्ण n.: Butea monosperma (Lam.) Taub. - Lackbaum
Abb.: पलाशम् । पर्णम्
। Butea monosperma (Lam.) Taub. - Lackbaum, Bangalore -
ಬೆಂಗಳೂರು,
Karnataka
[Bildquelle: Suma Tagadur / Wikipedia. --
Creative Commons
Lizenz (Namensnennung, share alike)]
14. c./d. pallavo 'strī kisalayaṃ
vistāro viṭapo 'striyām पल्लवो ऽस्त्री किसलयं विस्तारो विटपो ऽस्त्रियाम् ॥१४ ख॥ [Bezeichnungen für Spross (Jungtrieb am Zweig) sind:]
|
Abb.: किसलयानि । Punica granatum L. - Granatapfel
[Bildquelle: SantiMB. --
http://www.flickr.com/photos/smb_flickr/2373177401/. -- Zugriff am
2010-10-05. --
Creative
Commons Lizenz (Namensnennung, keine kommerzielle Nutzung, keine
Bearbeitung)]
4. c./d. pallavo 'strī kisalayaṃ vistāro viṭapo 'striyām पल्लवो ऽस्त्री किसलयं विस्तारो विटपो ऽस्त्रियाम् ॥१४ ख॥ [Bezeichnungen für Sprossen / Verästelung sind:]
|
Abb.: विस्तारः । Tirunelveli -
திருநெல்வேலி, Tamil Nadu
[Bildquelle:
Ajith
Kumar. --
http://www.flickr.com/photos/36008503@N03/3875344742/. -- Zugriff am
2010-10-05. --
Creative Commons Lizenz (Namensnennung)]
15. vṛkṣādīnāṃ phalaṃ sasyaṃ vṛntaṃ prasavabandhanam āme phale śalāṭuḥ syāc chuṣke vānam ubhe triṣu वृक्षादीनां फलं सस्यं वृन्तं प्रसवबन्धनम् । Bäume usw. tragen
Eine unreife (आम 3) Frucht nennt man शलातु 3: unreif. Eine trockene (शुष्क 3: trocken, dürr, zwecklos) Frucht nennt man वान 3: eingetrocknet, trocken. |
Abb.: सस्यम् । Ahir tribe - આહિર, Nadapa, Gujarat
[Bildquelle:
Meena
Kadri. --
http://www.flickr.com/photos/meanestindian/387327832/. -- Zugriff am
2010-10-05. --
Creative Commons Lizenz (Namensnennung)]
16. a./b. kṣārako jālakaṃ klībe kalikā korakaḥ pumān syād gucchakas tu stabakaḥ kuḍmalo mukulo 'striyām क्षारको जालकं क्लीबे कलिका कोरकः पुमान् । [Bezeichnungen für Knospenbüschel sind:]
[Bezeichnungen für Knospe sind:]
[Bezeichnungen für Blütenbüschel sind:]
[Bezeichnungen für eine sich öffnende Knospe sind:]
|
Abb.: कोरकाः । Calotropis gigantea (L.) Dryand. -
Kronenblume - Crown flower
[Bildquelle:
H G
Mukhopadhyay. --
http://www.flickr.com/photos/hgmphotos/3545809980/. -- Zugriff am
2010-10-05. --
Creative
Commons Lizenz (Namensnennung, keine kommerzielle Nutzung, keine
Bearbeitung)]
Abb.: स्तम्बकः । Memecylon umbellatum Burm. f. - Ironwood,
Western Ghats
[Bildquelle: Snonymoush. --
http://www.flickr.com/photos/46074749@N07/4318617955/. -- Zugriff am
2010-10-05. -- Creative
Commons Lizenz (Namensnennung, keine kommerzielle Nutzung)]
17. a./b. striyaḥ sumanasaḥ puṣpaṃ prasūnaṃ kusumaṃ sumam स्त्रियः सुमनसः पुष्पं प्रसूनं कुसुमं सुमम् ।१७ क। [Bezeichnungen für Blüte sind:]
|
Abb.: पुष्पानि । Coimbatore -
கோயம்புத்தூர், Tamil Nadu
[Bildquelle:
Vilma
Bharatan. --
http://www.flickr.com/photos/16454146@N06/2083176967/. -- Zugriff am
2010-10-05. --
Creative
Commons Lizenz (Namensnennung, keine kommerzielle Nutzung, keine
Bearbeitung)]
17. c./d. makarandaḥ puṣparasaḥ
parāgaḥ sumanorajaḥ मकरन्दः पुष्परसः परागः सुमनोरजः ॥१७ ख॥ [Bezeichnungen für Nektar sind:]
|
17. c./d. makarandaḥ puṣparasaḥ parāgaḥ sumanorajaḥ मकरन्दः पुष्परसः परागः सुमनोरजः ॥१७ ख॥ [Bezeichnungen für Blütenstaub / Pollen sind:]
|
Abb.: सुमनोरजः ।
Couroupita guianensis
Aubl. - Kanonenkugelbaum - Cannonball tree
[Bildquelle: dinesh_valke. --
http://www.flickr.com/photos/dinesh_valke/753765286/. -- Zugriff am
2010-10-04. --
Creative
Commons Lizenz (Namensnennung, keine kommerzielle Nutzung, keine
Bearbeitung)]
18. a./b. dvihīnaṃ prasave sarvaṃ harītakyādayaḥ striyām द्विहीनं प्रसवे सर्वं हरीतक्यादयः स्त्रियां ।१८ क। Zur Bezeichnung ihrer Produkte [Blüten, Früchte] verwendet man das Neutrum (द्विहीन). [Nur] हरीतकी - Terminalia chebula L. - Chebulic myrobalan - und einige andere stehen in diesem Fall im weiblichen Geschlecht. |
Abb.: हरीतकी । Frucht von
Terminalia chebula L. - Chebulic myrobalan,
Buxa National Park -
বক্সা জাতীয় উদ্যান,
West Bengal
[Bildquelle: J. M. Garg / Wikipedia. -- GNU FDLicense]
18. c./d. āśvattha-vaiṇava-plākṣa-naiyagrodhaiṅgudam phale 19. a./b. bārhataṃ ca phale jambvā jambūḥ strī jambu jāmbavam आश्वत्थ-वैणव-प्लाक्ष-नैयाग्रोधैङ्गुदम् फले ॥१८
ख॥ [In den folgenden Fällen werden Derivative zur Benennung der Früchte verwendet:]
|
Abb.: आश्वत्थानि ।
Coppersmith Barbet - Megalaima
haemacephala frisst Früchte von Ficus religiosa L. - Pappelfeige,
Bodhi-Baum, Hyderabad -
హైదరాబాద్
-
حیدرآباد,
Andhra Pradesh
[Bildquelle: J. M. Garg / Wikipedia. -- GNU FDLicense]
Abb.: वैणवानि । Samen von
Bambusa arundinacea (Retz.) Willd. - Bambus
[Bildquelle: ARS Systematic Mycology and Microbiology Laboratory. --
http://www.eol.org/pages/1115603.
-- Zugriff am 2010-10-05. --
Creative Commons
Lizenz (Namensnennung, keine kommerzielle Nutzung, share alike)]
Abb.: प्लाक्षानि । Coppersmith Barbet - Megalaima haemacephala frisst
Frucht von Ficus virens L. - White fig, Kolkata -
কলকাতা, West
Bengal
[Bildquelle: J. M. Garg / Wikipedia. -- GNU FDLicense]
नैयाग्रोधानि । Coppersmith Barbet -
Megalaima haemacephala frisst Frucht von Ficus benghalensis L. -
Banyan, Hyderabad -
హైదరాబాద్ -
حیدرآباد,
Andhra Pradesh
[Bildquelle: J. M. Garg / Wikipedia. -- GNU FDLicense]
Abb.: ऐङ्गुदम् । Fruchtkern von
Terminalia catappa L. - Indische Myrobalane - Myrobalan
[Bildquelle: NRCS / Wikipedia. -- Public domain]
Abb.: बार्हतम् ।
Solanum
violaceum Ortega 1798
[Bildquelle: Fragmenta botanica, figuris coloratis illustrata : ab anno 1800 ad
annum 1809 per sex fasciculos edita / opera et sumptibus Nicolai Josephi Jacquin.
-- Wien, 1809. -- Tafel 132.]
19. a./b. bārhataṃ ca phale jambvā jambūḥ strī jambu jāmbavam बार्हतं च
फले जम्ब्वा जम्बूः स्त्री जम्बु जाम्बवम् ॥१९ क॥
|
Abb.:
जम्बू । Syzygium cumini (L.) Skeels. - Jambulbaum
[Bildquelle: The flora of the Nilgiri and Pulney Hill-tops / by P.F. Fyson ;
with 580 full page illustrations and 4 maps by Lady Bourne, Mrs. Fyson and
others. --Vol. 3. -- Madras, 1920. -- S. 334.]
Abb.: जाम्बवानि । Bangalore - ಬೆಂಗಳೂರು,
Karnataka
[Bildquelle: Rajesh dangi /
Wikipedia. -- GNU FDLicense]
"Eugenia Jamholana. Lamarck. Encycl. 3. 150. [...]
This grows to be a large tree, is common every where, both in its wild and cultivated states ; every soil and situation suiting it equally well. Flowering time the beginning of the hot season. The fruit ripens in July and August.
[...]
The wood of this tree is hard, close grained, and durable ; it is of course used for various purposes.
The bark is strongly astringent, and dyes excellent durable browns of various shades according to the corrosive employed, or the strength of the decoction.
The fruits are universally eaten when ripe, by man and birds ; they are of a subacid, astringent taste.
There is a variety of the fruit in the northern and mountainous parts of the coast of a superior quality, and as large as a pigeon's egg."
[Quelle: Roxburgh, William <1751-1815>: Flora indica, or, Descriptions of Indian plants / by the late William Roxburgh. -- Serampore : Printed for W. Thacker,1832. -- Vol. 2, S. 484f.]
"Syzygium Jambolanum (Dec.) N. O. Myrtaceae. Description.—Tree; [...] Fl. March.— W. & A. Prod. i. 329.— Wight Icon. t. 535, 553.—Eugenia Jambolana, Lam.—Wight Ill. ii. 16.— Roxb. Fl. Ind. ii. 484.—S. caryophyllifolium, Dec.—Rheede, v. t. 29.
Peninsula. Bengal. Tinnevelly.
Medical Uses.—The bark possesses astringent properties, and in the form of decoction is much used in Bengal in chronic dysentery. A syrup prepared with the juice of the ripe fruit is a pleasant stomachic, and acts as an efficient astringent in chronic diarrhea.— Pharm. of India.
Economic Uses.—The timber is fine, hard, and close-grained. The bark dyes excellent durable browns of various shades according to the mordaunt employed, or the strength of the decoction.—(Roxb. Wight.) The tree attains its full size in 40 years. The wood is dark red, slightly liable to warp, but not subject to worms. It is used - for agricultural implements.—(Balfour.) It does not rot in water, and thence is used in Ajmere to line wells.—(Fleming.) A communication was made to the Agri. Hort. Soc. of Beng. (Jan. 1864), stating that with the fruit called Jamoon the writer had made in Rampore Bauleah a wine, that for its qualities and taste was almost similar to the wine made from the grape. The wine was very cheap, as from two maunds of the fruit collected about one maund of wine was made, which cost altogether three rupees."
[Quelle: Drury, Heber <1819 - 1872>: The useful plants of India : with notices of their chief value in commerce, medicine, and the arts. -- 2d ed. with additions and corrections. London : Allen, 1873. -- xvi, 512 p. ; 22 cm. -- s.v.]
19. c./d. puṣpe jātīprabhṛtayaḥ svaliṅgāḥ vrīhayaḥ phale 20. vidāryādyās tu mūle 'pi puṣpe klībe 'pi pāṭalā पुष्पे जातीप्रभृतयः स्वलिङ्गाः व्रीहयः फले ॥१९
ख॥ Das grammatische Geschlecht der Pflanzenbezeichnung erhalten:
Die Bezeichnung der Blüte von पाटला f. - Stereospermum suaveolens (Roxb.) DC - ist wie die Pflanzenbezeichnung Femininum, aber auch Neutrum. |
Abb.: जात्यौ ।
Jasminum grandiflorum L. - Jasmin
[Bildquelle: A. Barra / Wikimedia. -- GNU FDLicense]
Zu 2.5a. vanauṣadhivargaḥ II, Vers 1 - 22