Sanskritkurs

47. Lektion 47

von Alois Payer

mailto:payer@payer.de

Zitierweise | cite as:

Payer, Alois <1944 - >: Sanskritkurs. -- 47. Lektion 47. -- Fassung vom 2009-01-23. --  URL: http://www.payer.de/sanskritkurs/lektion47.htm                                                

Erstmals hier publiziert: 2009-01-10

Überarbeitungen: 2009-01-23 [Verbesserungen]

Anlass: Lehrveranstaltungen 1980 - 1984

©opyright: Dieser Text steht der Allgemeinheit zur Verfügung. Eine Verwertung in Publikationen, die über übliche Zitate hinausgeht, bedarf der ausdrücklichen Genehmigung des Verfassers

Dieser Text ist Teil der Abteilung Sanskrit  von Tüpfli's Global Village Library

Falls Sie die diakritischen Zeichen nicht dargestellt bekommen, installieren Sie eine Schrift mit Diakritika wie z.B. Tahoma.

Die Devanāgarī-Zeichen sind in Unicode kodiert. Sie benötigen also eine Unicode-Devanāgarī-Schrift.

Lektion 47

Übersicht

1. Der Imperativ (लोट्)

Der Imperativ (लोट्) bezeichnet
  • Befehl (wird auch durch das Gerundivum (कृत्य) ausgedrückt)
  • Vorschrift
  • Forderung
  • Wunsch
  • Bitte
  • Einladung
  • Überlegung
  • Frage

Die genannten Bedeutungen hat er mit dem Optativ (विधिलिङ्) gemeinsam.

Mit dem Imperativ drückt man auch aus:

  • Erlaubnis
  • dass eine Handlung an der Zeit ist (wird auch durch das Gerundivum (कृत्य) ausgedrückt)
  • Segenswunsch

Beispiele:

एहि । "Komm!"

ग्रामं भवानागच्छतु । oder Optativ : ग्रामं भवानगच्छेत् । "Kommen Sie zum Dorf!"

वेदमध्ययै । oder Optativ: वेदमधीयीय । "Ich möchte den Veda studieren."

इच्छामि भुङ्क्तां भवान् । oder Optativ:  इच्छामि भुञ्जीत भवान् । "Ich wünsche, sie mögen essen."

किं वेदमध्ययै । oder Optativ: किं वेदमधीयीय । "Sollte ich den Veda studieren?"

करोतु शस्त्रं भवान् । oder Gerundiv: भवता शस्त्रं कर्तव्यम् । "Machen Sie ein Messer!" ; "Sie dürfen ein Messer machen." ; "Es ist an der Zeit, dass Sie ein Messer machen."

चिरं जीवतु भवान् । "Lange mögen Sie leben!"

Höfliche Befehle werden gerne durch Passiv-Imperative ausgedrückt.

Beispiele:

भवता प्रविश्यताम् । "Treten Sie bitte ein!"

निषद्यताम् । "Bitte, setzen Sie sich!"

Im Imperativ des klassischen Sanskrit sind die Formen der 1. Personen alte Konjunktivformen. Der vedische Konjunktiv ist vor allem der Modus, der einen Wunsch ausdrückt: "Wir wollen gehen!" "Lasst uns gehen!"

Der Imperativ wird vom Präsensstamm gebildet.

2. Bildung des Imperativs (लोट्) thematischer Präsensstämme

2.1. Endungen des Imperativ an thematischen Präsensstämmen

  परस्मैपदम् आत्मनेपदम्
  एकवचनम् बहुवचनम् एकवचनम् बहुवचनम्
1. Person
तृतीयः		 -āni -āma -ai -āmahai
2. Person
मध्यमः		 -ø

-tāt1

 -ta -sva -dhvam
3. Person
प्रथमः		 -tu

-tāt1

 -ntu -tām -ntām

Anm.: 1 Die Endungen der 2. und 3.sg.P können durch -tāt ersetzt werden, wenn ein Segenswunsch ausgedrückt werden soll:

भद्रो भवतात् "Mögest du glücklich sein!" "Er möge glücklich sein!"

शुभं भवतु oder शुभं भवतात् "Möge es gut sein!" "Alles Gute!"

2.2. Erste Präsensklasse (भ्वादि)

भू 1P

  परस्मैपदम् आत्मनेपदम्
  एकवचनम् बहुवचनम् एकवचनम् बहुवचनम्
1. Person
तृतीयः		 भवानि भवाम <भवै> <भवामहै>
2. Person
मध्यमः		 भव
bho + a + ø 		भवत <भवस्व> <भवध्वम्>
3. Person
प्रथमः		 भवतु भवन्तु <भ्वताम्> <भवन्ताम्>

2.3. Sechste Präsensklasse (तुदादि)

विश् 6P

  परस्मैपदम् आत्मनेपदम्
  एकवचनम् बहुवचनम् एकवचनम् बहुवचनम्
1. Person
तृतीयः		 विशानि विशाम <विशै>
viś-a + ai		 <विशामहै>
2. Person
मध्यमः		 विश विशत <विशस्व> <विशध्वम्>
3. Person
प्रथमः		 विशतु विशन्तु <विशताम्> <विशन्ताम्>


Abb.: प्रविशत
Hanuman Temple, Delhi = हनुमान् मन्दिर, दिल्ली / دہلی
[Bildquelle: Carol Mitchell. -- http://www.flickr.com/photos/webethere/2607777618/. -- Zugriff am 2009-01-09. -- Creative Commons Lizenz (Namensnennung, keine Bearbeitung)]

2.4. Vierte Präsensklasse (दिवादि)

नृत् 4P

  परस्मैपदम् आत्मनेपदम्
  एकवचनम् बहुवचनम् एकवचनम् बहुवचनम्
1. Person
तृतीयः		 नृत्यानि नृत्याम <नृत्यै> <नृत्यामहै>
2. Person
मध्यमः		 नृत्य नृत्यत <नृत्यस्व> <नृत्यध्वम्>
3. Person
प्रथमः		 नृत्यतु नृत्यन्तु <नृत्यताम्> <नृत्यन्ताम्>


Abb.: नृत्यत
[Bildquelle: lilPiX. -- http://www.flickr.com/photos/lilpixie/464706524/. -- Zugriff am 2009-01-09. -- Creative Commons Lizenz (Namensnennung, keine kommerzielle Nutzung, share alike)]

2.5. Zehnte Präsensklasse (चुरादि) und Kausative

चुर् 10U

  परस्मैपदम् आत्मनेपदम्
  एकवचनम् बहुवचनम् एकवचनम् बहुवचनम्
1. Person
तृतीयः		 चोरयानि चोरयाम चोरयै चोरयामहै
2. Person
मध्यमः		 चोरय चोरयत चोरयस्व चोरयध्वम्
3. Person
प्रथमः		 चोरयतु चोरयन्तु चोरयताम् चोरयन्ताम्

2.6. Passiv

ईक्स् 1Ā

  एकवचनम् बहुवचनम्
1. Person
तृतीयः		 ईक्ष्यै
īks-ya + ai		 ईक्ष्यामहै
2. Person
मध्यमः		 ईक्ष्यस्व ईक्ष्यध्वम्
3. Person
प्रथमः		 ईक्ष्यताम् ईक्ष्यन्ताम्

3. Übung

A) Übersetzen Sie:

यदि गच्छसि गच्छ त्वम् । अहं न गमिष्यामि ॥१॥

आर्य प्रेक्षस्व मे परिभवम् ॥२॥

भो राम यदि मया गन्तव्यं तदैषा कन्यापि मम सहायिनी भवतु ॥३॥


Abb.: भो राम यदि मया गन्तवं तदैषा कन्यापि मम सहायिनी भवतु
[Bildquelle: said&done. -- http://www.flickr.com/photos/faraz27989/413649119/. -- Zugriff am 2009-01-10. -- Creative Commons Lizenz (Namensnennung)]

आर्ये तिष्ठ तिष्ठ । न त्वया भेतव्यम् ॥४॥

प्रसीदत्वार्यः ॥५॥

आर्ये स्वागतं ते ॥६॥


Abb.: आर्ये स्वागतं ते
[Bildquelle: imchaudhry. -- http://www.flickr.com/photos/imranchaudhry/2120997410/. -- Zugriff am 2009-01-10. -- Creative Commons Lizenz (Namensnennung, keine kommerzielle Nutzung, keine Bearbeitung)]

आज्ञापयत्वार्यः किं मया क्रियतामिति ॥७॥

युद्धाय युज्यस्व नैवं पापमवाप्स्यसि ॥८॥

प्रश्नः : कस्मात्त्वं भीतः । प्रतिवचनम् : तस्य रामस्य गुणेभ्यः । प्रष्टा : के तस्य गुणा यस्य गृहं प्रविश्याशितव्यमपि नास्ति ॥९॥

तवैव हस्ते शस्त्रं तिष्ठतु ॥१०॥

भवति न ते परिभवस्तत्रभवतो रामस्य निवेदयितव्यः ॥११॥

B.) Übersetzen Sie ins Sanskrit (verwenden Sie den Imperativ):

1. Ich will erhalten werden.

2. Er soll zufrieden sein.

3. Wir wollen rufen.

4. Ich will mich dir (चतुर्थ्या) beugen.

5. Diese Tat soll getan werden.

6. Sie sollen schlafen (Passivkonstruktion).

7. Mein Sohn strebe nach Reichtum!

8. Beginnt das Studium!

9. Gebt (प्र-यम्) den Ahnvätern Reisbällchen!

10. Sie sollen sich freuen!

11. Ich will auf die Welt hinabblicken.

12. Wir wollen nach Benares gehen (पद्).

13. Sie (pl.) sollen als Opferherren die Götter mit einem Opfer verehren.

14. Singe ein Loblied!

15. Söhne sollen mir geboren werden!

16. Ich will dir mein Haus zeigen.

17. Gehe von mir weg!

18. Er soll befreit werden!

19. Ich will deine Gattin behüten.

20. Stirb, Feind!

21. Kämpft!

22. Sie (pl.) mögen befehlen.

23. Wir wollen in deinem Haus wohnen.

24. So soll es geschehen!

25. Schlage das Pferd!

26. Sie (pl.) sollen umherirren.

27. Berauscht euch!

28. Das Pferd soll die Last ziehen.

29. Wir wollen die Welten in Ordnung bringen.

30. Trinke den Trank!

31. Denke!

32. Sie (pl.) sollen besiegt werden!

33. Wir wollen von dir geführt werden.

34. Es möge zum Glück gereichen (geschehen)! (Segenswunsch)

Zu Lektion 48