Zitierweise | cite as:
Payer, Alois <1944 - >: Die Bildung des Perfekts (liṭ). -- (Materialien zum Sanskrit). -- Fassung vom 2008-11-10. -- URL: http://www.payer.de/sanskritmaterialien/perfekt.htm
Erstmals publiziert: 2008-10-23
Überarbeitungen: 2008-11-10 [umformatiert, Ergänzungen]
Anlass: Lehrveranstaltung HS 2008
©opyright: Dieser Text steht der Allgemeinheit zur Verfügung. Eine Verwertung in Publikationen, die über übliche Zitate hinausgeht, bedarf der ausdrücklichen Genehmigung des Verfassers
Dieser Text ist Teil der Abteilung Sanskrit von Tüpfli's Global Village Library
Falls Sie die diakritischen Zeichen nicht dargestellt bekommen, installieren Sie eine Schrift mit Diakritika wie z.B. Tahoma.
Im klassischen Sanskrit gibt es vom Perfektstamm nur Indikativ und Partizip.
Es gibt zwei Arten der Perfektbildung (liṭ):
dvitva-liṭ: redupliziertes Perfekt
anuprayoga-liṭ: periphrastisches Perfekt
Zahl | Person | Parasmaipada | Ātmanepada |
---|---|---|---|
Singular | 1. | -a Perf. IV: -au |
-e |
2. | -tha | -se | |
3. | -a Perf. IV: -au |
-e | |
Dual | 1. | -va | -vahe |
2. | -athur | -āthe | |
3. | -atur | -āte | |
Plural | 1. | -ma | -mahe |
2. | -a | -dhve | |
3. | -ur | -re |
Vor die Endung -re (3. pl. Ātm.) tritt immer der Bindevokal -i-, vor die anderen konsonantisch anlautenden Endungen tritt der Bindevokal -i- bei der Mehrzahl der Wurzeln.
Der Stamm wird durch Reduplikation der Wurzel gebildet.
Zur Reduplikation siehe:
Payer, Alois <1944 - >: Regeln für die Reduplikation von Wurzeln. -- (Materialien zum Sanskrit). -- URL: http://www.payer.de/sanskritmaterialien/reduplikation.htm
Die wichtigste Abweichung von den dort gegebenen Reduplikationsregeln ist:
Wurzeln des Typs a-Konsonant-Konsonant und ṛ-Konsonant haben als Reduplikationssilbe ān-
z.B.
añj "salben" ānañja, ānañjur
ṛj "sich strecken nach" ānṛje
Verben, die diesem Typ folgen:
Konsonant-Langvokal-Konsonant
z.B. jīv "leben"
Konsonant-Vokal-Konsonant-Konsonant
z.B.
nind "tadeln"a-Konsonant(-Konsonant)
z.B.
as "sein"
as "werfen"
aś "erreichen" (unregelmäßige Reduplikation)Wurzeln des Typs a-Konsonant-Konsonant haben als Reduplikationssilbe ān- (siehe oben!)
ā-Konsonant
z.B.
āp "erlangen"
Starker Stamm:
Keine Stammabstufung
z.B.
ji-jī-va
ni-nind-a
āsa (a-as-a)
ān-aś-e
āpa (a-āp-a)
Schwacher Stamm:
Keine Stammabstufung
z.B.
ji-jīv-ur
ni-nind-ur
āsur (a-as-ur)
ān-aś-ire
āpur (a-āp-ur)
Verben, die diesem Typ folgen:
(Konsonant-)i/u/ṛ/ḷ-Konsonant
z.B.
bhid "spalten"
iṣ "wünschen"
muc "loslassen"
vṛt "sich drehen"
kḷp "passen"
Starker Stamm:
Hochstufe
z.B.
bi-bhed-a
iy-eṣ-a
mu-moc-a
Schwacher Stamm:
Tiefstufe
z.B.
bi-bhid-ur
īṣur (i-iṣ-ur)
mu-muc-ur
va-vṛt-i-re
ca-kḷp-i-re
Verben, die diesem Typ folgen:
siehe bei den Untertypen
Starker Stamm:
3. sg. Parasmaip.: Dehnstufe
2. sg. Parasmaip.: Hochstufe
1. sg. Parasmaip: Hoch- oder Dehnstufe (optionell)
Schwacher Stamm:
siehe bei den Untertypen
Verben, die diesem Typ folgen:
(Konsonant-)(Konsonant-)i/ī/u/ū
z.B.
i "gehen"
nī "führen"
stu "loben"
pū "reinigen"
(Konsonant-)-ṛ
z.B.
kṛ "tun"
Starker Stamm:
3. sg. Parasmaip.: Dehnstufe
z.B.
iy-āy-a (iy-ai-a)
ni-nāy-a (ni-nai-a)
tu-ṣṭāv-a (tu-stau-a)
pu-pāv-a (pu-pau-a)
ca-kār-a2. sg. Parasmaip.: Hochstufe
z.B.
ni-nay-i-tha / ni-ne-tha
ca-kar-tha1. sg. Parasmaip: Hoch- oder Dehnstufe (optionell)
z.B.
ni-nāy-a / ni-nay-a
ca-kār-a / ca-kar-a
Schwacher Stamm:
Tiefstufe
z.B.
īy-ur (i-iy-ur)
ni-ny-ur (ni-nī-ur)
tu-ṣṭuv-ur
pu-puv-ur
ca-kr-ur
Besonderheiten:
vor Vokal:
- i/ī nach mehreren Konsonanten » iy
- u/ū immer » uv
- ṛ » r
Verben, die diesem Typ folgen:
(Konsonant-)(Konsonant-)-ṝ
z.B.
kṝ "streuen"Konsonant-Konsonant-ṛ
z.B.
smṛ "sich erinnern"
Starker Stamm:
3. sg. Parasmaip.: Dehnstufe
z.B.
ca-kār-a
sa-smār-a2. sg. Parasmaip.: Hochstufe
z.B.
ca-kar-i-tha
sa-smar-tha1. sg. Parasmaip: Hoch- oder Dehnstufe (optionell)
z.B.
ca-kār-a / ca-kar-a
sa-smār-a / sa-smar-a
Schwacher Stamm:
Hochstufe
z.B.
ca-kar-ur
sa-smar-ur
Verben, die diesem Typ folgen:
(Konsonant-)Konsonant-ā/ai
z.B.
dā "geben"
gai "singen"
Starker Stamm:
1.,3. sg. Parasamaip.: -au
z.B.
da-dau
ja-gau2. sg. Parasmaip.: Hochstufe-ā oder Tiefstufe-i
z.B.
da-dā-tha / da-d-i-tha
ja-gā-tha / ja-g-i-tha
Schwacher Stamm:
vor Konsonant: Tiefstufe-i
vor Vokal: Tiefstufe-øz.B.
da-di-ma
ja-gi-ma
da-d-ur
ja-g-ur
Verben, die diesem Typ folgen:
Konsonant-a-Konsonant
Starker Stamm:
3. sg. Parasmaip.: Dehnstufe
2. sg. Parasmaip.: Hochstufe
1. sg. Parasmaip: Hoch- oder Dehnstufe
Schwacher Stamm:
siehe bei den Untertypen
Verben, die diesem Typ folgen:
- gam "gehen"
- han (»ghan) "erschlagen"
- jan "geboren werden"
- vac "sprechen"
- vad "sprechen"
- yaj "opfern"
- u.a.
Starker Stamm:
3. sg. Parasmaip.: Dehnstufez.B.
ja-gām-a
ja-ghān-a
u-vāc-a
u-vād-a
i-yāj-a2. sg. Parasmaip.: Hochstufe
z.B.
ja-gan-tha / ja-gam-i-tha1. sg. Parasmaip: Hoch- oder Dehnstufe
z.B.
ja-gām-a / ja-gam-a
Schwacher Stamm:
Tiefstufe
z.B.
ja-gm-ur
ja-ghn-ur
ja-jñ-e (ja-jn-e)
ūc-ur (u-uc-ur)
ūd-ur (u-ud-ur)
Verben, die diesem Typ folgen:
Anfangskonsonant: kein Guttural, Aspirat, h
z.B.
pac "kochen"
Starker Stamm:
3. sg. Parasmaip.: Dehnstufez.B.
pa-pāca-a2. sg. Parasmaip.: Hochstufe
z.B.
pa-pak-tha / pec-i-tha1. sg. Parasmaip: Hoch- oder Dehnstufe
pa-pāc-a / pa-pac-a
Schwacher Stamm:
Keine Reduplikation, sondern Ersetzung des -a- durch -e-z.B.
pec-ur
pec-i-re
Besonderheiten:
2. sg. Parasmaip. vom schwachen Stamm gebildet, wenn (optionell) Bindevokal -i- davor trittz.B.
pec-i-tha
Verben, die diesem Typ folgen:
Alle übrigen Wurzeln mit mittlerem -a-
z.B.
kram "schreiten"
Starker Stamm:
3. sg. Parasmaip.: Dehnstufez.B.
ca-krām-a2. sg. Parasmaip.: Hochstufe
ca-kram-i-tha
1. sg. Parasmaip: Hoch- oder Dehnstufe
z.B.
ca-krām-a / ca-kram-a
Schwacher Stamm:
Hochstufez.B.
ca-kram-ur
ca-kram-i-re
Verben, die diesem Typ folgen | Starker Stamm | Schwacher Stamm |
---|---|---|
Besondere Bildungen
|
|
|
Das periphrastische Perfekt wird gebildet von:
Bildung:
(schwacher) Präsensstamm + ām + entsprechende reduplizierte Perfektform von kṛ, as oder bhū
Auslautender Vokal vor ām wird hochstufig
die Hilfsverben as und bhū werden auch bei Ātmanepada-Verben im Parasmaipada konjugiert
z.B.
īkṣ 1Ā. "sehen
īkṣāṃ cakre / īkṣām āsa / īkṣāṃ babhūva
īkṣāṃ cakrire / īkṣāṃ āsur / īkṣāṃ babhūvur
bandh "binden": Kausativ (bandh-aya-) "binden lassen"
bandhayāṃ cakāra / bandhayām āsa / bandhayāṃ babhūva
bandhayāṃ cakrur / bandhayām āsur / bandhayāṃ babhūvurS