Sanskritkurs

37. Lektion 37

von Alois Payer

mailto:payer@payer.de

Zitierweise | cite as:

Payer, Alois <1944 - >: Sanskritkurs. -- 37. Lektion 37. -- Fassung vom 2009-01-20. --  URL: http://www.payer.de/sanskritkurs/lektion37.htm                                              

Erstmals hier publiziert: 2008-12-31

Überarbeitungen: 2009-01-20 [Verbesserungen]

Anlass: Lehrveranstaltungen 1980 - 1984

©opyright: Dieser Text steht der Allgemeinheit zur Verfügung. Eine Verwertung in Publikationen, die über übliche Zitate hinausgeht, bedarf der ausdrücklichen Genehmigung des Verfassers

Dieser Text ist Teil der Abteilung Sanskrit  von Tüpfli's Global Village Library

Falls Sie die diakritischen Zeichen nicht dargestellt bekommen, installieren Sie eine Schrift mit Diakritika wie z.B. Tahoma.

Die Devanāgarī-Zeichen sind in Unicode kodiert. Sie benötigen also eine Unicode-Devanāgarī-Schrift.

Lektion 37

Übersicht

• 1. Das Adverb (क्रियाविशेषनम्)
• 2. Adverbialer Gebrauch von Kasusformen
  • 2.1. Akkusativ (द्वितीया)
  • 2.2. Instrumentalis (तृतीया)
  • 2.3. Dativ (चतुर्थी)
  • 2.4. Ablativ (पञ्चमी)
  • 2.5. Genetiv (षष्ठी)
  • 2.6. Lokativ (सप्तमी)
• 3. Adverbialer Gebrauch nicht mehr gebräuchlicher Kasusfomen
• 4. Bildung von Adverbien mit Adverbialsuffixen
• 5. Adverbiale Komposita
  • 5.1. Komposita mit einem Adverb oder adverbial gebrauchtem Kasus als Hinterglied
  • 5.2. Adverbial gebrauchte बहुव्रीहि
  • 5.3. अव्ययीभाव-Komposita
• 6. Syntaktisches
• 7. Indefinitpronomina
• 8. Der Fragesatz
  • 8.1. Wortfragen (Ergänzungsfragen)
  • 8.2. Satzfragen
• 9. Wortliste
• 10. Übung
• 11. Wiederholungsübung

1. Das Adverb (क्रियाविशेषनम्)

Adverbien werden im Sanskrit gebildet

1. durch Kasusformen von Nomina und Pronomina
2. mit Hilfe besonderer Suffixe und Endungen

Im ersten Fall ist die Grenze zwischen lebendigem Kasus und Adverb fließend. Hierzu gehören als Sonderfall die Adverbien, die erstarrte, alte Kasusformen sind, während in der Deklination andere Formen gebraucht werden bzw. die entsprechenden Nomina nicht mehr als Nomina gebraucht werden.

2. Adverbialer Gebrauch von Kasusformen

2.1. Akkusativ (द्वितीया)

2.2. Instrumentalis (तृतीया)

2.3. Dativ (चतुर्थी)

2.4. Ablativ (पञ्चमी)

2.5. Genetiv (षष्ठी)

2.6. Lokativ (सप्तमी)

3. Adverbialer Gebrauch nicht mehr gebräuchlicher Kasusfomen

Beispiele:

जातु "überhaupt" (ursprünglich "von Geburt, von Natur", Akk.sg.n. zu जातु <nicht mehr als Nomen gebräuchlich>)

तूष्णीम् "schweigend" (Akk.sg. zu einem nicht mehr gebräuchlichen तूष्णी f. "Schweigen")

एवम् "so" (zu einem sonst verloren gegangenen Pronominalstamm एव "ein, einzig")

4. Bildung von Adverbien mit Adverbialsuffixen

5. Adverbiale Komposita

5.1. Komposita mit einem Adverb oder adverbial gebrauchtem Kasus als Hinterglied

Beispiel: सुचिरम् "sehr lange (Zeit)"

5.2. Adverbial gebrauchte बहुव्रीहि

Beispiel: रक्षार्थम् "in der Art von jemandem, dessen Zweck Behüten ist, zum Zweck des Behütens". Kann auch als zu 5.1. gehörig betrachtet werden: -अर्थम् als adverbiales Hinterglied.

5.3. अव्ययीभाव-Komposita

अव्ययीभाव = "unveränderlich/undeklinierbar gewordene"

Abb.: यथाशक्ति
[Bildquelle: Meanest Indian. -- http://www.flickr.com/photos/meanestindian/156516309/. -- Zugriff am 2008-12-30. -- Creative Commons Lizenz (Namensnennung, keine kommerzielle Nutzung, keine Bearbeitung)]

6. Syntaktisches

7. Indefinitpronomina

8. Der Fragesatz

Siehe auch Lektion 4.

Man muss unterscheiden

• Wortfragen (Ergänzungsfragen)
• Satzfragen

Bei Wortfragen wird nach einem Agens (कर्तृ), einem Objekt, einer Tätigkeit, einem Umstand ü. ä. gefragt, z.B.

• wer kommt?
• was tut Rāma?
• wen hört er?
• wie spricht sie Sanskrit?
• wo ist die Mutter?

Bei Satzfragen wird der ganze Inhalt des Satzes erfragt, z.B.

• geht Rāma heute nach Ofterdingen?
• ist es richtig, dass ... ?

8.1. Wortfragen (Ergänzungsfragen)

Beispiele:

को ग्रामं गच्छति =  केन ग्रामो गम्यते = "Wer geht ins Dorf?"

किं बाला अधीयीरन् = "Was sollten Kinder lernen?"

क्व रामो वसति = Wo wohnt Rāma?

Abb.: किं बाला अधीयीरन्
Kanchipuram = காஞ்சிபுரம
[Bildquelle: mckaysavage. -- http://www.flickr.com/photos/mckaysavage/3103429189/. -- Zugriff am 2008-12-30. -- Creative Commons Lizenz (Namensnennung)]

8.2. Satzfragen

Beispiel:

गमिष्यति ब्राह्मणबालो गुरुम् । "Wird der Brahmanenjunge zu einem Meister gehen?"

Beispiel:

अपि सत्यम् । "Ist es auch wahr?"

किं शक्नोति । "Kann er denn?"

कच्चित्क्षत्रियेण शत्रवो जिताः । "Hat etwa der Kṣatriya die Feinde besiegt?"

Anmerkung: किम् kann außer "was?" und als Fragepartikel auch "warum?, wozu?" bedeuten. So bes. mit dem Instrumentalis (तृतीया):

किं क्रोधेन । "Wozu der Zorn? Was nützt der Zorn? Was soll der Zorn?"

9. Wortliste

मूर्ख 3: stumpfsinnig, blöd, dumm m. Dummkopf

मुनि m.: Weiser, (Schweige)asket

शाक्यमुनि m.: Asket aus dem Geschlecht der शाक्य (Kṣatriyas aus कपिलवस्तु) = Buddha Gautama

Abb.: शाक्यमुनिः
Hussain Sagar = హుస్సేన్ సాగర్, Hyderabad = హైదరాబాద్ 
[Bildquelle: .krish.Tipirneni. -- http://www.flickr.com/photos/krish4u/426497125/. -- Zugriff am 2008-12-31. -- Creative Commons Lizenz (Namensnennung, keine kommerzielle Nutzung, keine Bearbeitung)]   

दिन n.: Tag

वृक्ष m.: Baum

Abb.: वृक्षः
जयपुर
[Bildquelle: counterclockwise. -- http://www.flickr.com/photos/xclockwise/520742595/. -- Zugriff am 2008-12-31. -- Creative Commons Lizenz (Namensnennung, keine kommerzielle Nutzung, share alike)]

मुख n.: Mund, Gesicht, Vorderteil, Anfang

10. Übung

A) Beantworten Sie folgende Fragen auf Sanskrit mit Hilfe der in Klammern angegebenen Wörter. Übersetzen Sie die Fragesätze.

Beispiel: क आगच्छति (राम) । » राम आगच्छति ।

कस्मै ब्राह्मण्यन्नं ददौ ॥१॥ (भिक्षु, बाला, दास, भगवन्त्)

क आर्यसत्यान्यजानात् ॥२॥ (बुद्ध, शाक्यमुनि)

कुत्राग्निश्चीयते ॥३॥ (यज्ञस्थान, मही)

कदा ब्राह्माणा घृतमग्नौ जुह्वति ॥४॥ (यज्ञकाल, देवान् स्तु <Absolutiv>)

कस्मान्मतिमतयः पुण्यं चक्रुः ॥५॥ (स्वर्गलोभ, नरकभय, भीतनरकता)

किमेव शस्त्रं छिनत्ति ॥६॥ (शरीर, अजीव)

किंकामः शत्रुरार्यैः सह युयुधे ॥७॥ (धनं जि)

कया भिक्षुरादितः ॥८॥ (गुणवती शूद्रा)

कुतः सुपुनर्भवं गम्यते ॥९॥ (कृतपुण्यत्व, सुनीति)

केन शूद्रा न काम्येत ॥१०॥ (द्विजाति, ब्राह्मण, साधु)

किमर्थं सुगतो ऽगारादनगार्यं प्रवव्राज ॥११॥ (दुःखमोक्ष, मोक्षनयन्ती प्रज्ञा)

कस्याः पुत्रः कृष्ण आसीत् ॥१२॥ (देवकी)

Abb.: कृष्ण und बलरा्म besuchen ihre Eltern वसुदेव und देवकी
Gemälde von राजा रवि वर्मा (1848 - 1906)
[Bildquelle: Wikipedia. Public domain]

क्व मर्तुं सज्जना इच्छन्ति ॥१३॥ (काशी = वाराणसी)

Abb.: क्व मर्तुं सज्जना इच्छन्ति
काशी = वाराणसी
[Bildquelle: amanderson2. -- http://www.flickr.com/photos/amanderson/2414520995/. -- Zugriff am 2008-12-31. --  Creative Commons Lizenz (Namensnennung)]

केषां धर्मो वेदाध्ययनम् ॥१४॥ (द्विज, द्विजाति, आर्य)

कैर्वेदः प्रोक्तः ॥१५॥ (ऋषि)

कस्मिञ्जात आर्यः सुखमाप्नोति ॥१६॥ (पुत)

का नरा लुभ्यन्ति ॥१७॥ (सुरूपशरीरा, देवीरूपा)

के नराः सुरूपा लुभ्यन्ति ॥१८॥ (समोह, बुद्धिमन्त्)

कस्या इन्द्रः पुत्रं दास्यति ॥१९॥ (कृतव्रता पुण्यवती सुमतिब्राह्मणी)

B) Übersetzen Sie:

 किं स्थितप्रज्ञः प्रव्रजेत्किमगारे पुत्रेषु वसेत् ॥१॥

अपि गुरुः सत्यं जानाति ॥२॥

कच्चिच्छुद्रा द्विजदासाः ॥३॥

कच्छिच्छुद्रो भारमाबिभः ॥४॥

C) Übersetzen Sie folgende अव्ययीभाव :

1. अति Postposition mit Akk.: "über ... hinaus"

1. अतिमात्रम्
2. अतिवसन्तम्

2. अधि "in"

1. अधिहरि
2. अधिकेरलम्

Abb.: अधिकेरलं वर्तन्ते
[Bildquelle: Michael Foley Photography. -- http://www.flickr.com/photos/michaelfoleyphotography/2388340875/. -- Zugriff am 2008-12-31. --  Creative Commons Lizenz (Namensnennung, keine kommerzielle Nutzung, keine Bearbeitung)]   

3. अनु "entsprechend, entlang, nach"

1. अनुरूपम्
2. अनुदिनम्
3. अनुगङ्गम्
4. अनुविष्णुम्

4. अप "ohne"

1. अपविष्णुम्

5. अभि "in Richtung auf"

1. अभिमुखम्
2. अभ्यग्नि

6. आ "seit, bis, einschließlich"

1. आबालवृद्धम्
2. आमरणम्

Abb.: आबालवृद्धं लंदननगरे ववृतिरे
[Bildquelle: saketvora. -- http://www.flickr.com/photos/saket_vora/2676024863/. -- Zugriff am 2008-12-31. -- Creative Commons Lizenz (Namensnennung, keine kommerzielle Nutzung, share alike)]  

7. उप "nahe"

1. उपवृक्षम्

Abb.: उपवृक्षं सीदन्ति
Delhi = दहली / دہلی
[Bildquelle: Tianyake. -- http://www.flickr.com/photos/tianyake/1430877150/. -- Zugriff am 2008-12-31. -- Creative Commons Lizenz (Namensnennung, keine kommerzielle Nutzung, keine Bearbeitung)]

8. यथा

1. यथास्थानम्

11. Wiederholungsübung

Übersetzen Sie ins Sanskrit indem Sie ausschließlich Verbformen des Perfekt verwenden:

Als einmal irgendein Greis in ein anderes Dorf ging, ermüdete er unterwegs. Da ging er, um sich auszuruhen, zum Fuß eines an der Seite stehenden Mangobaums. Auf diesem Baum gab es reife Früchte. Der Greis bekam Lust auf diese. Aber er konnte nicht auf den Baum steigen und nach den Früchten greifen. Zum Glück waren auf diesem Baum irgendwelche Affen, die Früchte fraßen. Als er diese erblickte, freute sich der Greis. Was tat er? Er nahm einige Steine, zielte auf die Affen und warf. Die erbosten Affen pflückten irgendwelche Früchte und warfen sie auf den Greis. Der Greis nahm diese erfreut und ging in seine gewünschte Gegend. Siehe, das Geschick des Greises!

Zu Lektion 38